- روابط وزنی و حجمی

 نمودار فاز (دیاگرام فازی )

خاک ها از سه فاز جامد مایع و گاز تشکیل شده اند فاز جامد خاک را دانه های معدنی تشکیل می دهند

آب به عنوان فاز مایع و فاز گاز به شکل هوا فازهای دیگر تشکیل دهنده ی توده ی خاک هستند ،هرچند

سایر اجزاء نظیر مواد آلی ،ناخالصی ها و گاز ها و مایعات هیدرو کربنی نیز می توانند در ساختار خاک

وجودداشته باشند .هر سه فاز می بایست جهت ارزیابی روابط بین وزن و حجم و همچنین تعیین پارامترهای

مشخصه ی مصالح در نظر گرفته شوند این روابط و پارامترهای مشخصه ی مصالح در نظر گرفته شوند.این

روابط و پارامترها جهت ارزیابی خصوصیات مهندسی و محیطی خاک و نیز رفتار خاک ها دارای اهمیت هستند .

وزن واحد جهت تعیین فشاری که توده ی خاک روی خود و سازه اعمال می کند دارای اهمیت است .ارزیابی وزن واحد خاک ها

در تعیین تنش های قائم درجا ضروری هستند به علاوه اندازه گیری وزن واحد جهت کنترل کیفیت درساخت خاک ریزها،پی ها

،پایه ها،و سایر سازه های خاکی نقش اساسی دارند .

• وزن مخصوص
• نسبت پوکی
• نسبت تخلخل
• محتوای وزنی آب
• درجه اشباع
• محتوای حجمی آب
• چگالی نسبی (خاکهای درشت دانه)

تلفیق  کمیت های معمول خاک ها

اگر چه وزن مخصوص در بیشتر کانی های خاک در بازه ی کوچک تغییر می کند ( بیشتر مقادیر بین 2.6 و 2.8 قرار می گیرند.

جدول 2-1 را مشاهده نمایید) وزن واحد در خاک ها بین 12 کیلومتر مکعب جهت نهشت های  سست و 20 کیلونیوتن بر متر

مکعب (جهت خاک ها متراکم )تغییر می کند.این موضوع را میتوان به سادگی با توجه به تغییر در تخلخل خاک ها توضیح داد.

همچنین یک رابطه ی برگشتی واضح بین تخلخل و اندازه ی دانه ها وجود دارد

آزمایش فشارسنجی  (PMT)  

آزمایش فشارسنجی  (PMT) جهت اندازه گیری فشار و حجم به منظور تعیین فشار و مقاومت خاک مجاور مورد استفاده قرار می گیرد .

الف - مخروط های پیزو معمولی

ب - آرایه های نفوذ مخروط مربوط را با کمک گرفتن از وزن ارابه به عنوان نیروی عکس العمل درون خاک هل می دهد.

ج- نمودارهای نوعی مخروط های پیزو و تفسیر داده ها.

تجهیزات داخل چاه از پیش حفاری شده قرار گرفته و با یک مته حفار وصل می شود تا یک فشار سنج خودکار را به وجود بیاورد.

فشارسنج یک بالن استوانه ی بوده که داخل زمین قرار می گیرد و با فشار باد پر می شود .

انبساط حجمی بالن تا زمان گسیختگی خاک با رسیدن فشار به حد وسیله اندازه گیری ادامه می یابد.حد وسیله زمانی است

که کل حجم محفظه ی منبسط شده دو برابر محفظه ی اولیه باشد.

نتایج PMT  اندازه گیری های مستقیم تری از تراکم پذیری خاک وتنش های جانبی را نسبت به SPT و CPT ارائه می دهد تنها

نقص این آزمایش مشکلات اجرایی آن است بدین معنی که مجری می بایست در اجرای آن ماهر باشد.

این آزمایش هراز چند گاهی در اکثر کشورها انجام می شود اما پیش بینی می شود در آینده استقبال بیشتری گردد.

 شناسایی ژئوفیزیکی

برخلاف آزمایشاتی که قبلا" مورد بحث قرار دادیم روش شناسایی ژئوفیزیکی امکان ارزیابی سریع از لایه های خاک زیرین و نیز

امکان پوشش نواحی بزرگ تر را فراهم می آورد ودر برخی موارد ارزان تر می باشد .نتایجی که از این آزمایش ها به دست می آیند

صریح نبوده و نیاز به تفسیرهایی موردی (توسط استفاده کننده) دارند .

سه مورد از اکتشافات ژئوفیزیکی عبارتند از :

انکسار لرزه ایی

مقاومت الکتریکی و لرزه ای چاه به چاه (جهت اطلاعات بیشتر به بوتلر 2005 مراجعه شود )

انعکاس لرزه ایی مظالعات انکساری هستند که جهت انجام این آزمایش یک وسیله ی کوبنده چکش یا یک بار انفجاری

کوچک جهت ایجاد یک اثر روی یک نقطه ی کوچک A روی سطح استفاده می شود و زمان رسیدن اعوجاجات در نقطه ی دیگر مشاهده

و ثبت می شوند. رسیدن اعوجاجات با یک ژئوفون ثبت می شود .امواج لرزه ای حرکت کننده در مصالح خاک و سنگ مرتبط با چگالی

والاستیسیته ی مصالح هستند .اگر خاک خیلی متراکم باشد سرعت حرکت امواج لرزه ای حرکت کننده به سمت پایین نقطه ی اثر درون

خاک طوری منکسر می شوند که به صورت طولی درون بخش بالایی لایه ی خاک حرکت کرده و سرانجام سطح زمین برمی گردند.

این تکنیک جهت تخمین عمق لایه های سخت مکان یابی چاه های فاضلاب و پیدا کردن عمق آب زیر زمینی به کار می رود.

مطالعات لرزه ای چاه به چاه و درون چاهی از سرعت موج برشی جهت محاسبه ی مدول برشی خاک در عمق مشخص استفاده می کنند.

به طوری که جهت مطالعات لرزه ای چاه به چاه دو چاه در فاصله ی مشخص از هم حفاری می شوند یک منبع موج لرزه ای درون یکی از چاه ها قرار داده شده

و درون چاه دیگر یک دستگاه گیرنده موج قائم نصب شده که امواج فرستاده شده را ثبت می نماید .جهت مطالعات لرزه ای درون چاهی تنها یک چاه حفر می شود.

به صورتی که گیرنده ی سرعت درون آن نصب شده و امواج لرزه ای ازروی سطح زمین منتشر می شوند .روش مقاومت الکتریکی با به کار بردن یک

جریان الکتریکی مقاومت در مقابل حرکت را در مسیر خاک تعیین می کند انواع خاک ها با مقادیر مختلف تجمع یون های محلول درآب دارای مقاومت الکتریکی

مختلفی هستند.جهت این هدف چهار الکترود در یک خط سیستم روی سطح قرار داده می شوند،یک جریان الکتریکی بین دو الکترود برقرار شده و افت ولتاژبین

دو الکترود دیگر ثبت می شود تا وجود و عمق لایه های مختلف خاک و عمق جدولآب زیرزمینی تعیین شود.

نتایج مطالعات شناسایی خاک

مهندسی ژئوتکنیک به ثبت و نگهداری سازمان یافته ی اطلاعات حاصل از مطالعات شناسایی خاک نیاز دارد.به همین دلیل تهیه و رسم یک نقشه یا طرح مهندسی

جهت تعیین موقعیت ها و وضعیت های شناسایی خاک به شکلی که تمام گودال ها ،چاه ها و موقعیت آزمایش ها به طور مشخصی مکان یابی شوند بسیار حائز اهمیت است.

یک مثال کلی از طرح مهندسی جهت تعیین موقعیت چاهای شناسایی خاک در یک سایت ساختمانی را نشان می دهد . اطلاعات به دست آمده از چاه های مختلف معمولا"

در پروفایل های خاک ارائه شده و در قالب جدول مرتب سازی می شوند .

اطلاعات جهت هر یک از لایه های خاک ارائه می شوند که شامل توصیف و طبقه بندی خاک .عمق جدول .آب زیرزمینی.میزان آب درجا.حد روانی و خمیری.مقادیر ضربه ی SPT 

نتایج آزمایش SV و سایر مقادیر به دست آمده از آزمایشات آزمایشگاهی فشاری محدود نشده است .

پروفیل خاک همچنین می بایست شامل اطلاعات مورد نیاز جهت شناسایی کامل پروژه .کارفرما.شرکت آزمایش کننده ی خاک .موقعیت چاه ها .وسیله ی حفاری .زمان .آب و هوا.

نوع پوشش ها. نمونه گیر . نوع چکش و مواردی نظیر آنها باشد.

-آزمایش نفوذ استاندارد   (SPT)

آزمایش  spt  متداول ترین آزمایش می باشد  این آزمایش به شکل صحیح . مناسبی جهت اجرای مهندسی در

اواخر دهه ی 1920 طراحی شده و اکنون نیز در سراسر جهان کاربرد دارد. این آزمایش از لحاظ اجرایی بسیار ارزان است و جهت

تعیین خصوصیات خاکها به ویژه در خاکهای درشت دانه به کار می رود.

جهت آزمایش یک نمونه گیری قاشقی دوکفه ای توسط یک میله ی حفار متصل شده در درون خاک را با یک چکش حفر میشود از

این نمونه گیری جهت گردآوری نمونه های دست خورده به منظور طبقه بندی نمونه های خاک در آزمایشگاه استفاده میشود.

فرایند آزمایش :

• ابتدا یک گودال را تا عمق مشخصی حفر می کنیم و ابزار حفاری را از محل خارج می سازیم .

• نمونه گیری ،قاشق دو کفه ای درون گودال قرار داده شده و به میله فولادی متصل می شود.میله فولادی نمونه گیر را بایک چکش با نیروی با نیروی 326نیوتن به یکدیگر وصل می کند.

• چکش را تا فاصله 067 میلیمتری بالا برده سپس رها می شود .این عمل تا زمانی که نمونه گیری به اندازه 754 میلی متری درون خاک فرو رود ادامه می یابد.

• تعداد ضربات در بازه های 051 میلی متری ثبت می شود.

• شماره ی N  که از جمع بستن تعداد ضربات جهت بازه های اولین نمونه گیری 150 میلی متر به دست می آید محاسبه می شود مقدار اولین 150 میلیمتر

• به منظور ارجاع دادن استفاده نماید.

• خارج کردن قاشق نمونه گیری ، خارج کردن خاک جهت نمونه گیر و حفظ نمونه جهت آزمایشات در آزمایشگاه می باشد.

• حفاری گودال جهت اعماق بیشتر و تکرار آزمایشاتی که ذکر شد.

 آزمایش نفوذ مخروط(C P T)

آزمایش C P T  به طور متداولی در اروپا (جهت سالیان طولانی ) مورد استفاده قرار می گیرد و در آمریکای شمالی نیز در حال حاضر متداول می باشد .

تحقیقات گسترده ای روی آزمایش C P T  و مفید سازی آن جهت کارهای مهندسی انجام شده است .دو نوع از مخروط های مورد استفاده در C P T

شامل مخروط پیزو می باشند .جهت انجام C P T مخروط که روی یک ارابه سوار است درون زمین رانده می شود و یک پیستون هیدرولیکی با نیروی

30 تنی را هل می دهد و حس گرها در مخروط مقاومت نفوذ را اندازه میگیرند.

مقاومت مخلوط  نیروی کل مخروط تقسیم بر سطح تصویر آن است اصطحکاک جانبی مخروط مجموع نیرو اصطحکاکی عمل کننده در غلاف های

اصطحکاکی تقسیم بر مساحت سطح مقطع آن می باشد.همچنین حس گرهای مخروط پیزو جهت اندازه گیری های فشار آب حفره ای تولید شده

طی پیش رانش حفره در خاک به کار می رود. اندازه گیری های فشار آب حفره ای به تعریف نوع خاک و ارزیابی های خصوصیات در جای خاک شامل

ضریب تحکیم، رسانش هیدرولیکی کمک می کند .

چکش SPT خاک ابزاری جهت تعیین میزان نفوذ در خاک به خصوص در خاک های درشت دانه بوده و در محل پروژه مورد استفاده قرار می گیرد.

آزمایش spt خاک در حال حاضر یکی از پرطرفدارترین آزمایش های صحرایی می باشد و علت آن ارزان بودن ، ساده بودن و وجود مطالعات و نتایج فراوان برای تعیین پارامترهای خاک توسط آزمایش SPT می باشد.

مشخصات چکش SPT خاک:

1- دارای میله ای به طول 1080 mm 

2- دارای وزنه پرتاب به میزان 10 kg 

لطفاً برای اطلاع از نحوه انجام آزمایش SPT اینجا کیک نمایید.

تمامی دستگاه های شرکت کیمیاگران جوان دارای 3 سال گارانتی و 10 سال خدمات پس از فروش می باشد .

دستگاه هواسنج بتن برای تعیین مقدار هوای مخلوط بتن تازه براساس تغییر حجم آن تحت اثر فشار انجام می گیرد.

روش تعیین درصد هوای بتن:

نمونه بتن را در لایه های مساوی در ظرف اندازه گیری بریزید.هر لایه را توسط میله یا از طریق لرزاندن متراکم نموده و لایه متراکم شده آخر را صاف کنید. برای بتنی که اسلامپ آن بیش از 3 اینچ (76 میلیمتر) است،نباید از لرزاندن استفاده نمود.

برای اطلاع از نحوه انجام آزمایش دستگاه هواسنج بتن لطفاً کلیک نمایید.

تمامی دستگاه های شرکت کیمیاگران جوان دارای 3 سال گارانتی کتبی و 10 سال خدمات پس از فروش می باشد .

ویکات سیمان

روش آزمایش استاندارد برای تعیین غلظت نرمال سیمان هیدرولیکی

ASTM C187-98

کاربرد:

• این روش آزمایش برای تعیین غلظت نرمال سیمان هیدرولیکی به کار می رود.

• برای تعیین مقدار آب لازم جهت تهیه خمیر سیمان با غلظت نرمال،که در آزمایشهای دیگر به کار می رود،از این آزمایش استفاده می شود.

وسایل آزمایش :

• ترازو (ترازو باید با مشخصات استاندارد ASTM C1005 مطابقت داشته باشد.دقت و صحت ترازو باید برای توزین 1000گرم ارزیابی گردد)

• استوانه مدرج شیشه ای (این استوانه مدرج باید دارای ظرفیت 200یا 250 میلی لیتر بوده و دارای مشخصات استاندارد ASTM C490 باشند)

• دستگاه ویکات (مطابق شکل این دستگاه شامل قاب A می باشد که میله ی متحرک B به وزن 300 گرم را تحمل می کند. انتهای C این میله یعنی انتهای فرو رونده ی آن در فاصله حداقل 50

• میلیمتر دارای قطر 10 میلیمتر می باشد و انتهای دیگر دارای سوزن متحرک D به قطر 1 میلیمتر و طول 50 میلیمتر است. میله ی B را می توان با استفاده از پیچ E در هر موقعیت دلخواهی نگه

• داشت.این میله دارای یک نشانه متحرک است که با حرف F مشخص گردیده و روی مقیاس متصل به قاب A( که بر حسب میلیمتر درجه بندی شده) حرکت میکند. خمیر سیمان داخل حلقه ی

• مخروطی و صلب G که روی یک صفحه مربعی نفوذ ناپذیر با ابعاد 100 میلیمتر قرار دارد،ریخته می شود.میله B باید از فولاد ضد زنگ با حداقل 35 HRC  بوده و بطور مستقیم ساخته شده

• باشد.انتهای سوزن باید بر میله عمود باشد. حلقه باید از مواد اکسید نشدنی و نفوذ ناپذیر ساخنه شده و قطر داخلی آن در پایین 70 میلیمتر و در بالا 60 میلیمتر و ارتفاع آن 40 میلیمتر باشد.

• علاوه بر مشخصات فوق دستگاه ویکات باید دارای مشخصات زیر نیز باشد:

وزن میله متحرک                                                 g5/0 ±300

قطر انتهای نفوذ کننده ی میله                       mm05/0 ±10

قطر سوزن                                                        mm05/0  ±1

قطر داخلی حلقه در پایین                                    mm 3 ±70

قطر داخلی حلقه در بالا                                        mm3 ±60

ارتفاع حلقه                                                           mm1 ±40

درجه بندی مقیاس باید به گو نه ای باشد که در مقایسه با مقیاس استانداردی با دقت 1/0 میلیمتر،در هیچ نقطه ای انحراف بیش از 25/0 میلیمتر مشاهده نشود.

 آزمایش  تعیین مقدار هوای مخلوط بتن تازه به روش فشاری

کاربرد

این آزمایش روش تعیین مقدار هوای مخلوط بتن تازه را بر اساس تغییر حجم آن تحت اثر فشار شرح می دهد.

این روش برای بتن و ملاتی که با مصالح سنگی نسبتا سنگین ساخته می شوند تنظیم شده است.

ضریب تصحیح مصالح سنگی برای این دانه ها را می توان با این روش انجام داد. این روش برای بتنی که با دانه های

سبک ، سرباره ی کوره ی آهن گدازی یا دانه های بسیار متخلخل ساخته می شود قابل استفاده نمی باشد.در این

موارد باید از آزمایش ASTM C173 استفاده کرد.همچنین از این روش نمی توان برای بتن غیر خمیری که در کارخانه ها

برای ساخت بلوک و نظایر آن به کار می رود استفاده نمود.

اهمیت و کاربرد

این آزمایش برای تعیین مقدار هوای بتن تازه به جز هوایی که می تواند در داخل حفرات درون ذرات وارد شود، طرح ریزی شده است .

به همین لحاظ این روش برای بتنی که با مصالح سنگی توپر و سنگین ساخته می شود قابل استفاده است. در این روش لازم است

ضریب تصحیح مصالح سنگی تعیین گردد.

مقدار هوای بتن سخت شده ممکن است از آنچه به وسیله این روش تعیین می شود بیشتر یا کمتر باشد. این کمیت به نحوه ی متراکم

کردن بتن، توزیع یکنواخت و پایداری حبابهای هوا در بتن تازه و سخت شده، دقت بررسی میکروسکوپی ، مدت قرار گرفتن بتن در معرض

عوامل محیطی ،مرحله تحویل ( یعنی این که آیا مقدار هوای بتن تازه قبل یا بعد از پمپاژ یا لرزاندن بتن تعیین می شود) و عوامل متعدد

دیگری بستگی دارد.

وسایل آزمایش

وسیله ی اندازه کیری حجم هوا: بدین منظور دو نوع وسیله مناسب ساخته شده است که بر اساس قانون بویل عمل می کنند

وسیله اندازه گیری حجم هوا از نوع اول: این وسیله از یک ظرف و یک درپوش ساخته شده است. نمونه ی بتن با حجم معینی در

ظرف مخصوص دستگاه آزمایش ریخته می شود و روی آن تا ارتفاع مشخصی با آب پر میگردد. سپس آب را تحت فشار معینی قرار

می دهند. در نتیجه آب به داخل خلل و فرج نمونه ی بتن نفوذ می کند و سطح آن پایین می آید. دستگاه طوری مدرج شده است که

از روی آن می توان با توجه به نزوا سطح آب درصد هوا در نمونه بتن را قرائت کرد. 

وسیله اندازه گیری حجم هوا از نوع دوم: این وسیله از یک ظرف و یک درپوش تشکیل می شود

تعیین زمان گیرش سیمان هیدرولیکی توسط سوزن ویکات

ASTM C191-82

کاربرد

این روش برای تعیین زمان گیرش سیمان هیدرولیکی با استفاده از سوزن ویکات بکار می رود.

 تذکر: برای تعیین زمان گیرش توسط سوزن های گیلمور به روش استاندارد ASTM C266  مراجعه نمائید.

وسایل آزمایش

• ترازو( ترازو باید در توزین باری معادل 8/9نیوتن(1000گرم)دارای حداکثر خطای 01/0± نیوتن (1گرم )باشد.

• پیمانه های مدرج شیشه ای ( این پیمانه ها باید دارای ظرفیت 200 یا 250 میلی لیتر بوده و با مشخصات قید شده در استاندارد ASTM C490 مطابقت داشته باشند.

• دستگاه ویکات(مطابق شکل این دستگاه شامل قاب A می باشد که میله ی متحرک B به وزن 300 گرم را تحمل می کند. انتهای C این میله یعنی انتهای فرو رونده ی

• آن در فاصله حداقل 50 میلیمتر دارای قطر 10 میلیمتر می باشد و انتهای دیگر دارای سوزن متحرک D به قطر 1 میلیمتر و طول 50 میلیمتر است. میله ی B را می توان

• با استفاده از پیچ E در هر موقعیت دلخواهی نگه داشت.این میله دارای یک نشانه متحرک است که با حرف F مشخص گردیده و روی مقیاس متصل به قاب A( که بر حسب 

• میلیمتر درجه بندی شده) حرکت میکند. خمیر سیمان داخل حلقه ی مخروطی و صلب G که روی یک صفحه مربعی نفوذ ناپذیر با ابعاد 100 میلیمتر قرار دارد،ریخته می شود.

دما و رطوبت

• دمای هوای اطراف میز کار،سیمان خشک قالب ها و صفحات زیر قالب باید بین 20 تا 27 درجه ی سانتیگراد نگه داشته شود.

• دمای آب مخلوط و اتاق رطوبت نباید بیش از 7/1± درجه سانتیگراد نسبت به 23 درجه ی سانتیگراد تغییر نماید.

• رطوبت نسبی آزمایشگاه نباید کمتر از 50 درصد باشد. اتاق رطوبت باید طوری ساخته شده باشد که به سادگی بتوان نمونه ها را در رطوبت نسبی بالای 90 درصد نگهداری نموده

           آماده نمودن خمیر سیمان

• 650 گرم سیمان را با مقدار آب لازم جهت رسیدن به غلظت نرمال ، مطابق روش ASTM C305 مخلوط نمایید. آب مورد استفاده باید تمیز باشد و در صورت امکان استفاده از آب مقطر

• مناسب تر می باشد.

• نمونه ای را که برای تعیین غلظت نرمال سیمان مورد استفاده قرار می گیرد،می توان برای تعیین زمان گیرش توسط سوزن ویکات نیز بکار برد.

روش آزمایش

• قلب گیری نمونه ی آزمایش: پس از پوشیدن دستکش به سرعت خمیر سیمان ساخته شده را تقریبا به شکل توپ درآورید.
• سپس آن را 6 بار از فاصله ی آزاد 6 اینچ از این دست به آن دست پرتاب نمائید ، طوری که گلوله نسبتا کروی ایجاد شود که
• با کمترین دست خوردگی به سادگی وارد حلقه ویکات شود.گلوله را در کف یک دست گرفته و آن را از انتهای گشادتر حلقه
• که در دست دیگر است ، به داخل حلقه فشار دهید ، طوری که حلقه کاملا از خمیر پر شود. با یک حرکت کف دست خمیر
• اضافی را از انتهای بزرگتر حلقه بردارید. سپس حلقه را از طرف گشادترش روی صفخه ی پایه ی H گذاشته و توسط یک ماله
• با لبه های تیز که با زاویه ی کمی نسبت به بالای حلقه نگهداشته شده ، خمیر اضافی بالای حلقه را با یک حرکت برش دهید
• و در صورت لزوم با چند حرکت آرام ماله سطح آن را صاف نمائید. لازم است توجه شود که طی عملیات بریدن و صاف کردن ،
• خمیر سیمان فشرده نشود.

           بلافاصله پس از قالبگیری ، نمونه ی آزمایش را در اتاق رطوبت گذاشته و هر بار پس از بیرون آوردن و آزمایش ، آن را مجددا داخل

           اتاق رطوبت بگذارید ، در تمام طول آزمایش نمونه در داخل قالب و روی              صفحه ی شیشه ای H  باقی خواهد ماند.

• تعین زمان گیرش: ابتدا به مدت 30 دقیقه نمونه ی آزمایش را در اتاقک رطوبت قرار دهید سپس نفوذ سوزن با قطر 1 میلیمتر را
• در زمان 30 دقیقه و هر 15 دقیقه پس از آ ( هر 10 دقیقه برای سیمان نوع 3 ) تعیین نمایید ، تا نفوذی برابر 25 میلیمتر یا کمتر
• حاصل گردد. برای تعیین میزان نفوذ ، سوزن D میله ی B را پایین بیاورید تا روی سطح خمیر سیمان قرار بگیرد. پیچ E را محکم
• کرده و نشانه ی  F  را در انتهای بالای مقیاس قرار داده یا قرائت اولیه ای انجام دهید.سپس میله را باز کردن پیچ E  آزاد کرده

بلین سیمان

روش آزمایش استاندارد برای تعیین نرمی سیمان پرتلند با استفاده از دستگاه نفوذ پذیری هوا

دامنه کاربرد

این روش آزمایش نحوه ی تعیین نرمی سیمان پرتلند را به کمک دستگاه نفوذ پذیری هوا (دستگاه بلین) در بر دارد.

نرمی سیمان بر حسب سطح مخصوص بیان می شود و سطح مخصوصمساحت کل ذرات بر حسب سانتیمتر مربع

در یک گرم یا بر حسب متر مربع در یک کیلوگرم سیمان است. با وجود اینکه این روش آزمایش می تواند برای تعیین

مقادیر نرمی انواع مصالح دیگر نیز به کار رود، لیکن باید توجه نمود که در این آزمایش نرمی نسب که بر نرمی مطلق

ارجحیت دارد بدست آورده می شود.

وسایل آزمایش

اساس کار دستگاه: دستگاه نفوذ پذیری هوای بلین بر اساس مکش مقدار معینی هوا از طریق یک سطح پرداخت شده

سیمان با تخلخل معین کار می کند. تعداد و اندازه ی سوراخها در یک سطح پرداخت شده با تخلخل معین، تابعی از اندازه

ذرات و شدت عبور جریان از طریق سطح است.

سلول نفوذ پذیری : سلول نفوذ پذیری باید از یک استوانه صلب به قطر داخلی1/0/± 7/12 میلیمتر از جنس فولاد ضد زنگ

پر کربن ساخته شده باشد. سطح فوقانی سلول باید بر محور اصلی سلول عمود باشد . بخش پائینی سلول باید با انتهای

فوقانی فشار سنج به خوبی جفت شده و هوابندی گردد، به طوری که نشست هوا از طریق سطوح تماس ممکن نباشد.

برای نگهداری دیسک سوراخدار باید لبه ای به عرض 1 تا 2/1 میلیمتر روی سلول تعبیه شده باشد و یا به فاصله 10 ± 55 mm

 از بالای سلول درون آن محکم گردد. برای این که نصب و برداشتن فشارسنج راحت باشد باید در قسمت بالایی سلول یک گلویی

تعبیه شده باشد.

دیسک : دیسک باید از فولاد مقاوم در برابر خوردگی ساخته شده و ضخامت آن 1/0 ± 9/0 میلیمتر باشد. در روی دیسک باید 30 تا 40

سوراخ به قطر 1 میلیمتر که به طور یکنواخت در سطح آن توزیع شده اند، تعبیه شده باشد. دیسک باید به راحتی در داخل سلول جفت

شده و قرار گیرد. یک طرف دیسک باید به طور مشخص علامت زده شده باشد به طوری که آزمایش کننده هنگام قرار دادن دیسک در

سلول آن طرف را رو به پایین قرار دهد.

انگشتک : انگشتک باید از فولاد ضد زنگ پر کربن ساخته شده باشد و طوری در داخل سلول جفت شود که بین سلول و انگشتک کمتر از 1/0 میلیمتر فاصله باشد.

لبه های محل برخورد سطوح جانبی و زیرین انگشتک باید تیز باشد و کف انگشتک باید با محور آن زاویه قائمه بسازد.

روی بدنه ی انگشتک باید یک سطح تخت به عرض 3/0 ± 3 میلیمتر به عنوان سوراخ هوا در نظر گرفته شود. قسمت

فوقانی انگشتک باید دارای سری باشد که وقتی انگشتک در سلول قرار داده شد و لبه ی سلول تماس پیدا کرد،

فاصله بین انگشتک و سطح فوقانی دیسک سوراخدار به میزان 1± 15 میلیمتر حفظ شود.

کاغذ صافی: کاغذ صافی باید از نوع متوسط (نوع1،درجه B) باشد.کاغذهای صافی باید به شکل دایره بوده و قطر آن با قطر داخل سلول یکسان باشد.

فشار سنج : باید مطابق شکل بالا باشد.

مایع فشار سنج: فشار سنج باید تا وسط از یک مایع غیر فرار و غیر جاذب رطوبت با وزن مخصوص لزجت کم مانند دی بوتیل فتالیت با یک روغن معدنی سبک پر شود

زمان سنج (کرنومتر): باید دارای مکانیز باشد که شروع و ختم هر فاصله زمانی را به طور قاطع و صریح حظ کند .

آزمایش نفوذ پذیری

سلول نفوذ پذیری را به فشار سنج متصل کرده و اتصال را هوابندی کنید برای این منظور می توان از کمی گریس استفاده کرد.

به آهستگی هوا را از یکی از بازوهای فشار سنج U شکل تخلیه کنید تا سطح مایه درون فشار سنج به نشانه فوقانی برسد.

سپس شیر را محکم ببندید. وقتی مایع درون فشار سنج به دومین علامت رسید زمان سنج را رو شن و وقتی به علامت سوم

رسید آن را متوقف کنید. این فاصله زمانی را تعیین و آن را یادداشت کنید. دما را قرائت نموده و آن را بر حسب درجه سانتیگراد ثبت نمایید.

روش آزمایش

دمای سیمان: هنگام آزمایش نمونه سیمان دمای آن با دمای اطاق یکی باشد.

اندازه نمونه آزمایش:  وزن نمونه آزمایش باید مساوی وزن نمونه استاندارد برای

آزمایش کالیبراسیون باشد فقط در مورد سیمان نوع 3 یا سیمان های ریز دانه ی

دیگری که حجم آنها برای این وزن زیاد می شود. وزن نمونه مورد نیاز باید براساس

تخلخل 005/0 ± 53/0تعیین شود.

آماده کردن لایه سیمان

آزمایشهای نفوذ پذیری : آزمایشهای نفوذ پذیری انجام دهید. با این تفاوت که برای

هر لایه سیمان فقط نیاز به یکبار تعیین زمان عبور هوا می باشد.

گزارش

برای سیمانهای پرتلند و مصالحی که مشابه سیمان پرتلند است فقط نتایج مربوط به

یک بار آزمایش روی یک لایه سیمان گزارش کنید

برای مصالح نرم که فاصله زمانی عبور هوا برای آنها زیاد است . مقدار متوسط نرمی

بدست آمده از دو آزمایش که کمتر از 2 درصد با هم اختلاف دارند را گزارش کنید.  

در صورتی که مقادیر نرمی بدست آمده از دو آزمایش بیش از 2 درصد با هم اختلاف دارند آزمایش را تکرار کنید تا نتیجه مطلوب حا صل شود.

برای انجام آزمایش درجه نفوذ قیر از ظروف مخصوص نفوذ قیر استفاده میگردد که برای مشخص کردن سختی نسبی قیرهای خالص و دمیده می باشد.یکی از کاربرد های آزمایش درجه نفوذ قیر در نامگذاری برای قیرهای خالص و قیرهای دمیده است.

درجه نفوذ قیر عبارت است از مقدار طولی که یک سوزن استاندارد با شکل معین تحت اثر باری به اندازه 100 گرم در مدت زمان 5 ثانیه در قیری که درجه حرارت آن 25 درجه سانتی گراد میباشد ، نفوذ نماید که برای انجام این آزمایش از ظروف مخصوص نفوذ قیر استفاده می گردد.